1. Alpha chymotrypsin là thuốc dùng chữa bệnh gì?

Chymotrypsin là thuốc chống phù nề và kháng viêm dạng men, cụ thể như sau:

• Alpha chymotrypsin (Alpha Choay, Katrypsin, Chymobest…) là thuốc được chỉ định dùng để điều trị phù nề sau chấn thương, phẫu thuật, bỏng.

• Ngoài ra, alpha chymotrypsin còn được dùng trong hỗ trợ trong phẫu thuật lấy đục thủy tinh thể trong bao ở người từ 20 – 60 tuổi. Nhưng vì có nhiều biến chứng, cũng như hiện nay có nhiều kỹ thuật hiện đại và dụng cụ tinh xảo hơn nên chỉ định này ít dùng.

• Thuốc ít có chứng cứ tác dụng chống viêm trong các viêm khác (viêm đường hô hấp, xoang…)

Nguyên nhân thuốc có những tác dụng trên vì alpha chymotrypsin là một men (enzym) phân giải protein. Men này giúp ngăn chặn sự tổn thương mô trong quá trình viêm. Ngoài ra, thuốc cũng ngăn chặn quá trình hình thành phù nề tại vùng bị viêm.

2.  Liều lượng và cách dùng thuốc như thế nào?

Bạn phải sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Nhìn chung, theo Dược điển Việt Nam, thuốc được dùng như sau:

• Trong nhãn khoa: dạng thuốc pha tiêm phải được nhân viên y tế pha trước khi sử dụng theo hướng dẫn. Phần dung dịch không dùng đến phải loại bỏ. Sau khi pha, nếu dung dịch alpha chymotrypsin có tủa hoặc vẩn đục thì không được dùng.

• Điều trị phù nề sau chấn thương, phẫu thuật:

  • Thuốc mỡ: bôi thuốc lên vùng bị phù nề, xoa nhẹ để thuốc ngấm, có thể dùng thuốc nhiều lần trong ngày.

  • Uống (đối với viên 21 microkatal, ví dụ như: Alpha Choay, Chymobest…)

    • Uống một lần 2 viên, 3 hoặc 4 lần trong ngày. Thuốc nên uống với nhiều nước (ít nhất là 240 ml nước) nhằm giúp gia tăng hoạt tính men.

    • Ngậm dưới lưỡi: 4 đến 6 viên chia đều ra trong ngày. Bạn hãy để thuốc tan từ từ dưới lưỡi..

  • Tiêm bắp: ngày tiêm bắp 1 lần với liều 20 microkatal/5 ml.

3. Thuốc không được dùng trên đối tượng nào?

Chống chỉ định:

Báo với bác sĩ nếu bạn bị quá mẫn với alpha chymotrypsin hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Thận trọng:

Thuốc không khuyến cáo dùng trong phẫu thuật đục nhân mắt ở người bệnh dưới 20 tuổi. Không dùng alpha chymotrypsin cho người bệnh tăng áp suất dịch kính và có vết thương hở hoặc người bệnh đục nhân mắt bẩm sinh.

4. Tác dụng không mong muốn của thuốc là gì?

Tác dụng không mong muốn thường gặp nhất của alpha chymotrypsin là tăng nhãn áp tạm thời. Nguyên nhân là do các mảnh vụn dây chằng bị tiêu hủy làm tắc mạng bó dây. Khi dùng trong nhãn khoa, có thể gặp phù giác mạc hay viêm nhẹ màng bồ đào.

Sau khi tiêm bắp với alpha chymotrypsin, đôi khi có các phản ứng dị ứng nặng. Bạn sẽ được nhân viên y tế thử phản ứng trước khi tiêm nếu nghi ngờ có bị dị ứng.

Ngoài ra, nếu bạn gặp phải bất kì tác dụng không mong muốn nào khác của thuốc thì nên thông báo cho bác sĩ để được xử lý phù hợp.

5. Nếu dùng thuốc quá liều phải xử trí như thế nào?

Nếu dùng thuốc quá liều, bạn có thể bị sốc phản vệ. Cần sớm phát hiện các dấu hiệu nhận biết sốc phản vệ và báo với bác sĩ hay phòng cấp cứu để được xử lý kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm. Các dấu hiệu nhận biết của sốc phản vệ khi quá liều như: bồn chồn, khó thở, nổi mày đay, buồn nôn, mệt mỏi, phù nề thanh khí quản, co giật, da tím tái, suy tim cấp, nhịp tim nhanh, truỵ mạch…

6. Bảo quản thuốc như thế nào?

Bạn nên bảo quản thuốc ở nhiệt độ dưới 25^oC, tránh ẩm và ánh sáng. Ngoài ra, không nên để thuốc alpha chymotrypsin tiếp xúc với nhiệt độ cao vì có thể làm thuốc nhanh bị hỏng. Thuốc cũng không được tiếp xúc với cồn hoặc các chất khử khuẩn khác vì cũng có thể làm thuốc mất tác dụng.

Alpha chymotrypsin (Alpha Choay, Katrypsin, Chymobest) là thuốc dùng trong kháng viêm và chống phù nề rất hiệu quả. Bài viết trên là những thông tin tổng quát nhất về hoạt chất Alpha chymotrypsin. Để biết thêm thông tin cụ thể của các thuốc biệt dược có cùng hoạt chất trên, bạn phải tham vấn bác sĩ, dược sĩ để được hướng dẫn sử dụng cũng như tham khảo tờ hướng dẫn sử dụng thuốc kèm theo để dùng thuốc đạt hiệu quả nhất.

                                                                                                                                                            Dược sĩ Trần Vân Thy